میزان توزیع ترسیب کربن تنه درختان بلوط (Quercus castaneifolia C.A. Mey) در ارتباط باعوامل فیزیوگرافی جنگل‌های طبیعی شمال ایران

میزان ترسیب کربن درختان جنگلی و توزیع مکانی آنها ازجمله عوامل تأثیرگذار بر پویایی کربن جهانی محسوب شده و یک مبنای اساسی در پیش‌بینی تغییرات اقلیم تلقی می‌شود. به‌منظور مطالعه مورد نظر ابتدا در قطعه‌های شماره2 و 4 سری3 جنگل گلندرود به‌ازای 5-2 متر طول تنه پایه‌های قطع شده بلوطT دیسک‌هایی با ضخامت دو سانتیمتر برداشت شد. متعاقباً تکه‌برداری با حجم ثابت و فاصله ثابت (دو سانتیمتر) از مقاطع مختلف دیسک انجام شد. به‌منظور تعیین چگالی خشک چوب قطعات تکه‌برداری شده به مدت 24 ساعت در آون در دمای cْ105 قرار گرفتند. همچنین ضریب کربن با استقرار نمونه‌های مورد نظر در کوره حرارتی و در نظر گرفتن نسبت وزنی کربن آلی و ماده آلی، محاسبه شد. برای تعیین میزان ترسیب کربن تنه درختان بلوط و توزیع مکانی آن در واحدهای فیزیوگرافی، قطعه 3 با سطح معادل 38 هکتار به‌عنوان قطعه شاهد در جنگل مذکور مبنای مطالعه قرار گرفت. سپس به صورت سیستماتیک قطعات نمونه ای با فواصل 100 متر و مساحت 400 متر مربع در آن پیاده گردیدند. در داخل هر قطعه مشخصات کمی ازجمله قطر برابر سینه و ارتفاع کل تنه درختان بلوط اندازه‌گیری گردیده و مقدار ترسیب کربن با ترکیب رابطه حجم، دانسیته خشک و ضریب کربن محاسبه شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مقادیر وزن مخصوص خشک نشان داد که گرچه مقادیر بدست‌آمده از مرکز مقطع عرضی دیسک‌های تهیه شده درون پایه‌ای به سمت پوست دارای تغییرات معنی‌داری می‌باشند (P < 0.01)، ولی بین پایه‌های مختلف با ابعاد قطری مختلف اختلاف معنی داری مشاهده نشد. با توجه به نتایج حاصل، از آنجایی که میانگین وزن مخصوص خشک تنه بلوط 0083/0 ± 81/0 گرم بر سانتی متر مکعب و میانگین ضریب کربن نیز 108/ 0 ± 37/57% می‌باشد نتایج آزمون تی جفتی در رابطه با مقایسه میزان ترسیب کربن محاسباتی (واقعی) و تخمینی، نشان داد که مقادیر محاسباتی به صورت معنی‌داری بیشتر از مقادیر تخمینی است ( P < 0.01 )؛ به‌طوری‌که اختلاف میانگین آنها 39/1 ± 267/4 تن در هکتار بود. رویهمرفته، نتایج آنالیز واریانس نشان داد که توزیع مقادیر ترسیب کربن تنه درختان بلوط در واحدهای مختلف فیزیوگرافی دارای اختلاف معنی دار نمی‌باشند که نشان می‌دهد توزیع ترسیب کربن تنه درختان بلوط در منطقه مورد مطالعه مستقل از تأثیرات فیزیکی محیط می‌باشد.